Od 2025 roku przedsiębiorców czekają zmiany w zakresie minimalnej składki zdrowotnej. W rządowym projekcie ustawy…
Prawo pracy zmiany od 2025 roku – co nas czeka? Powrót
2024-12-09
Rok 2025 wprowadzi ważne zmiany w przepisach pracy. Wyższa płaca minimalna, nowe urlopy macierzyńskie, zmienione zasady zwolnień lekarskich i uproszczenie układów zbiorowych – to tylko część nowości. Sprawdź, co się zmieni i jak wpłynie to na Twoją codzienną pracę.
Prawo pracy zmiany od 2025 - wzrost płacy minimalnej
Od 1 stycznia 2025 roku czeka nas podwyżka płacy minimalnej. Tym samym minimalne wynagrodzenie brutto wzrośnie do 4666 zł, a minimalna stawka godzinowa osiągnie 30,50 zł. Oznacza to, że osoby pracujące na pełny etat będą otrzymywały około 3511 zł na rękę, co stanowi wzrost o ponad 250 zł w porównaniu do 2024 roku. Zmiany te obejmą około 3,1 miliona pracowników, którzy zarabiają najniższą krajową.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia w 2025 roku wpłynie na wiele aspektów związanych z zatrudnieniem.
Z podwyżką płacy minimalnej, wyższe staną się także różne dodatki i świadczenia. Przede wszystkim wzrośnie:
- dodatek za pracę w porze nocnej,
- kwota wolna od potrąceń,
- minimalna podstawa zasiłku chorobowego.
Zmiany dotkną także osób, które doświadczyły mobbingu w pracy. Świadczenia dla takich pracowników nie będą mogły być niższe niż minimalne wynagrodzenie. Podobnie będzie w przypadku odszkodowań za nierówne traktowanie.
Dodatkowo, wzrośnie maksymalna wysokość odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niezwiązanych z pracownikami.
Szukasz intuicyjnego programu księgowego do prowadzenia w jednym miejscu spraw związanych z obsługą kadr, wyliczania płac oraz rozliczania składek ZUS? Wypróbuj aż 60 dni ZA DARMO program księgowy SKP® FORMSOFT w pełnej wersji i bez limitu dokumentów >
Zmiana przepisów o układach zbiorowych
W 2025 roku wejdzie w życie nowe prawo o układach zbiorowych pracy. Ma ono uprościć proces zawierania i rejestrowania układów, a także zachęcić pracodawców i związki zawodowe do negocjacji.
Zmiany mają na celu ożywienie układów zbiorowych, które w ostatnich latach straciły na znaczeniu. Jedną z najistotniejszych zmian jest uproszczenie procedury rejestracji układów. Zamiast dotychczasowej papierowej korespondencji, rejestracja będzie odbywać się online. Nowy system pozwoli na szybsze przyjęcie układu do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy (KEUZP), a dane o układach będą łatwiejsze do wyszukiwania.
W projekcie przewidziano także wprowadzenie układów zbiorowych na czas określony. To ma zwiększyć dynamikę negocjacji. Układy zakładowe będą obowiązywać przez 5 lat, a ponadzakładowe przez 10. Istnieje też możliwość ich przedłużenia. Dzięki temu zarówno pracodawcy, jak i związki zawodowe będą miały większą swobodę w negocjowaniu warunków pracy i modyfikowaniu zawartych postanowień.
Ważną zmianą jest także możliwość korzystania z mediatora. Jeśli strony nie będą mogły dojść do porozumienia, mediator pomoże w wypracowaniu kompromisu. Nowe prawo pozwoli również na łatwiejsze wystąpienie z układu ponadzakładowego przez pracodawcę. Przedsiębiorcy, którzy z powodów ekonomicznych nie będą w stanie realizować zapisów układu, będą mogli samodzielnie się z niego wypisać. Dotychczas wymagało to zgody innych stron.
W projekcie ustawy przewidziano, że układy zbiorowe będą mogły regulować kwestie takie, jak: czas pracy, wynagrodzenie, warunki BHP czy przeciwdziałanie mobbingowi. Będzie to otwarty katalog spraw, które mogą być objęte układem. Te zmiany mają zwiększyć efektywność negocjacji, uprościć procedury i zachęcić do zawierania układów.
Prawo pracy zmiany od 2025 - uzupełniający urlop macierzyński
Zgodnie z projektem ustawy, od 2025 roku rodzice wcześniaków oraz dzieci, które po narodzinach wymagały hospitalizacji, będą mieli możliwość skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Ma to na celu wsparcie rodzin w trudnym okresie opieki nad noworodkiem, szczególnie wtedy, gdy dziecko spędza czas w szpitalu. Nowe przepisy mają zrekompensować czas spędzony w szpitalu oraz pomóc w lepszym przygotowaniu do dalszej opieki nad dzieckiem.
Jak wyglądają proponowane zmiany?
Rodzice będą mieli prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w zależności od sytuacji ich dziecka:
- Dzieci urodzone przed 28. tygodniem ciąży lub ważące poniżej 1 000 gramów: przysługuje do 15 tygodni dodatkowego urlopu. Za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu doliczany jest jeden tydzień urlopu.
- Dzieci urodzone między 28. a 36. tygodniem ciąży, z wagą powyżej 1 000 gramów: maksymalnie 8 dodatkowych tygodni urlopu, również doliczanych w zależności od długości hospitalizacji.
- Dzieci urodzone po 37. tygodniu ciąży, wymagające hospitalizacji od 5. do 28. dnia życia: do 8 tygodni urlopu. Warunkiem jest, aby dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 dni z rzędu.
Uzupełniający urlop macierzyński – jak to miałoby działać?
Urlop ten miałby być udzielany po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego. Rodzice mogliby wnioskować o niego u pracodawcy, dostarczając odpowiednie zaświadczenie lekarskie. Zgodnie z projektem, urlop miałby być płatny w 100%, co oznacza, że rodzice otrzymywaliby pełny zasiłek macierzyński.
Wigilia - nowy dzień wolny od pracy?
Sejm przegłosował projekt ustawy, który ustanawia Wigilię Bożego Narodzenia dniem wolnym od pracy. Zmiany wejdą w życie dopiero w 2025 roku. Oznacza to, że za rok będziemy mogli spędzić Wigilię z rodziną. Nowe przepisy będą dotyczyć wszystkich pracujących, w tym osób zatrudnionych w handlu, które obecnie pracują do godziny 14.00.
W przypadku pracowników handlu wprowadzono jednak pewną zmianę. Choć Wigilia będzie dniem wolnym, ci pracownicy będą musieli przepracować dodatkową niedzielę przed Świętami. Zgodnie z nowelizacją handel będzie dozwolony w niedzielę przypadającą trzy tygodnie przed Wigilią. Jest to jednoznaczne z dodatkowym dziem pracy w zamian za wolną Wigilię.
Zmiana ta wywołała kontrowersje, szczególnie wśród związków zawodowych. Przedstawiciele „Solidarności” oraz innych organizacji podkreślają, że taki system jest niesprawiedliwy. Zamiast w pełni odpoczywać, pracownicy handlu będą musieli oddać czas wolny. Mimo tych obiekcji, Sejm ostatecznie przyjął projekt z poprawką o dodatkowej niedzieli handlowej.
Zmiany w medycynie pracy
Od 2025 roku w medycynie pracy zajdą zmiany, które mają jeszcze lepiej zadbać o zdrowie pracowników. Rozszerzenie zakresu badań profilaktycznych to główny punkt nowelizacji przepisów. Celem jest wczesne wykrywanie zagrożeń zdrowotnych oraz zwiększenie kompleksowej opieki medycznej nad zatrudnionymi.
Co się zmieni?
W ramach obowiązkowych badań pojawią się nowe elementy. Każdy pracownik będzie miał wykonywane lipidogram, badanie poziomu cukru we krwi i obliczanie wskaźnika masy ciała (BMI). Dzięki temu łatwiej będzie monitorować ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy czy problemów z nadwagą.
Dodatkowo pracownicy zyskają możliwość skorzystania z rozszerzonego pakietu badań. Będzie można wykonać mammografię, cytologię, badanie PSA dla mężczyzn, zdjęcie RTG płuc czy testy w kierunku raka jelita grubego. Wszystko to ma zwiększyć skuteczność wczesnej diagnostyki poważnych chorób.
Dobra wiadomość dla pracodawców jest taka, że koszty tych badań nie obciążą ich budżetu. Jeśli wybrana przychodnia przystąpi do programu „Profilaktyka 40 plus”, wydatki pokryje budżet państwa.
Nowe przepisy nie zmieniają jednak podstawowych obowiązków. Pracodawcy nadal będą musieli mieć umowę z jednostką medycyny pracy i wystawiać skierowania na badania profilaktyczne. Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy sprawdzą, czy te obowiązki są realizowane, a w razie uchybień mogą wyciągnąć konsekwencje.
Prawo pracy zmiany od 2025 - nowe zasady korzystania z L4
Od 2025 roku rząd zapowiada również zmiany w przepisach dotyczących zwolnień lekarskich. Nowe regulacje mają wprowadzić większą elastyczność, a jednocześnie zapobiec nadużyciom.
Czynności na L4 – co będzie dozwolone?
Do tej pory każde działanie zarobkowe podczas L4 było zakazane. Teraz pojawia się możliwość wykonywania drobnych czynności. Jeśli są one konieczne do codziennego funkcjonowania, nie będą już traktowane jako praca zarobkowa. Przykładem może być załatwienie pilnych spraw czy działania, które zapobiegną stratom w firmie.
Dorabianie na L4 – kiedy to możliwe?
Zmiany pozwolą nam pracować na L4 w wyjątkowych sytuacjach. Lekarz będzie mógł określić, jaki rodzaj aktywności zawodowej jest dozwolony. Na przykład, jeśli mamy dwóch pracodawców, może się okazać, że u jednego będziemy pracować, a u drugiego pozostaniemy na zwolnieniu. W takiej sytuacji dostaniemy wynagrodzenie od jednego pracodawcy i zasiłek chorobowy od drugiego.
Wyjazdy za granicę na L4
Podczas zwolnienia lekarskiego nadal musimy wskazać miejsce pobytu. Zmiana polega na tym, że możemy podać adres zagraniczny, jeśli jest to uzasadnione, np. zaleceniami lekarza. Warto jednak pamiętać, że ZUS może przeprowadzić kontrolę także poza granicami Polski.
Kontrola i nieobecność w domu
Jeśli podczas kontroli ZUS nie będzie nas w podanym miejscu, możemy stracić prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której udowodnimy, że nasza nieobecność była związana ze stanem zdrowia lub leczeniem.
Wyższe zasiłki dla bezrobotnych w 2025 roku
W 2025 roku rząd planuje podnieść zasiłki dla bezrobotnych. Zamiast obecnych 80% podstawy, zasiłek ma wynosić 100%, co oznacza, że będzie równy średniemu wynagrodzeniu z poprzedniego okresu rozliczeniowego. Ma to być wsparcie dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji.
Dodatkowo, okres pobierania zasiłku zostanie wydłużony. Zamiast 180 dni, niektóre osoby będą mogły korzystać z niego aż przez 365 dni. Dotyczy to głównie osób starszych, niepełnosprawnych i tych, które mieszkają w regionach o wysokim bezrobociu. Zmiany te mają pomóc tym, którzy najbardziej tego potrzebują.
Skrócony czas pracy- czy już od 2025 roku?
Jedną z rewolucyjnych zmian, które mogą nas czekać, jest skrócenie czasu pracy. Choć ostateczne decyzje jeszcze przed nami, to rząd analizuje dwa warianty – 35-godzinny tydzień pracy albo czterodniowy tydzień roboczy. W praktyce mogłoby to oznaczać krótsze dni pracy albo wolne piątki.
Na razie wiemy, że wdrożenie nowych przepisów najwcześniej nastąpi w 2027 roku, ale już teraz wiele firm testuje te rozwiązania na własną rękę. Przykładem jest Herbapol, który od 2025 roku wprowadzi czterodniowy tydzień pracy, licząc na większą atrakcyjność na rynku pracy.
Zmiana wydaje się potrzebna. W Polsce pracujemy średnio 40 godzin tygodniowo lub więcej, co stawia nas wśród najbardziej zapracowanych narodów Europy. Skrócenie tygodnia pracy ma poprawić nasze zdrowie, relacje i efektywność, bez obniżania wynagrodzeń.
Czy to się uda? Wszystko zależy od wypracowania kompromisów między pracodawcami a pracownikami. Pewne jest jednak, że krótszy czas pracy to nie tylko marzenie, ale realna potrzeba w dzisiejszym świecie.
Autor:
Agnieszka Fida
Specjalista ds. księgowości
Publikacja: 10.12.2024 r.
Czy ten artykuł był pomocny?
00
Niniejsze materiały zawierają poglądy autorów i nie stanowią czynności doradztwa księgowego i
podatkowego.
Formsoft spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji
podejmowanych
na postawie informacji zawartych w materiałach publikowanych na naszej stronie.
W tych kwestiach należy zasięgnąć informacji u doradcy podatkowego, w oddziale ZUS,
bądź w Krajowej Informacji Podatkowej.
Powrót 
