Obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi…
Umorzenie środków trwałych Powrót
2024-12-05
Umorzenie środków trwałych to proces, który pokazuje, jak bardzo dany środek trwały się zużył i o ile zmniejszyła się jego wartość początkowa. Przez odpisy amortyzacyjne zazwyczaj możesz obniżyć swoje koszty podatkowe. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dany środek trwały zakupiłeś z dofinansowania lub, gdy amortyzacja samochodu osobowego przekracza limit 150 000 zł dla samochodów spalinowych lub 225 000 dla samochodów elektrycznych.
Koszt wynikający z odpisów amortyzacyjnych zmniejsza podatek dochodowy, który musisz zapłacić do urzędu skarbowego. Jednocześnie środek trwały zużywa swoją wartość pod względem podatkowym z każdym okresem.
Jeśli dany przedmiot w środkach trwałych zostanie całkowicie zamortyzowany, nadal możesz go używać w firmie. Nie możesz jednak już uwzględniać jego wartości w kosztach.
Umorzenie środków trwałych i amortyzacja
Jak już wspomnieliśmy proces umorzenia środków trwałych ściśle powiązany jest z pojęciem amortyzacji. Przyjrzyjmy się jej zatem bliżej.
Amortyzacja środków trwałych to proces, w którym systematycznie zaliczasz w koszty prowadzenia swojej działalności gospodarczej wartość posiadanych środków trwałych poprzez comiesięczne odpisy. Oznacza to, że nie uwzględniasz pełnej ceny zakupu lub wytworzenia danego składnika majątku jako kosztu jednorazowego. Rozkładasz ją natomiast na określony okres.
Amortyzacja środków trwałych – co jej podlega?
Podlegają jej różne środki trwałe, takie jak:
- Budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością.
- Maszyny, urządzenia i środki transportu.
- Inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, które są wykorzystywane w Twojej działalności gospodarczej lub oddane do używania na podstawie umowy najmu czy dzierżawy.
Ważne!
Pamiętaj, aby wszystkie składniki majątku Twojej firmy o wartości powyżej 10 000 zł znalazły się w Ewidencji środków trwałych. Dla płatników VAT liczy się cena netto z faktury. Przedmioty o niższej wartości możesz, ale nie muszisz ująć w tej ewidencji.
Rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następnym po miesiącu, w którym wprowadziłeś środek trwały do ewidencji. Jednak pod warunkiem, że korzystasz z metody amortyzacji innej, niż odpis jednorazowy.
Amortyzacja liniowa
Amortyzacja liniowa to metoda, która pozwala na równomierne rozłożenie kosztów zakupu środka trwałego na cały okres jego użytkowania. Polega na regularnym obniżaniu wartości środka trwałego w określonym czasie. Oznacza to, że co roku, kwartał czy miesiąc odpisujesz stałą kwotę amortyzacji.
Zastosowanie amortyzacji liniowej - kroki:
1. Ustalić wartość początkową środka trwałego. Wartość początkowa środka trwałego to kwota, od której zaczynasz naliczać amortyzację tego środka. Jej wysokość zależy od tego, w jaki sposób nabyłeś dany środek trwały lub jak go uzyskałeś.
- Odpłatne nabycie – wartością początkową jest cena nabycia. To kwota, którą zapłaciłeś sprzedawcy, powiększona o wszelkie dodatkowe koszty związane z zakupem. Mogato być: transport czy instalacja, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania.
- Wytworzenie we własnym zakresie – wartością początkową jest koszt wytworzenia. Obejmuje on koszty materiałów, usług obcych, wynagrodzeń pracowników oraz inne wydatki poniesione w celu wytworzenia środka trwałego.
- Nieodpłatne otrzymanie – wartością początkową jest wartość rynkowa z dnia nabycia. Jeśli jednak umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa niższą wartość, wtedy wartością początkową jest ta niższa wartość.
- Aport do spółki cywilnej. W tym przypadku wartością początkową jest suma wydatków poniesionych na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, które wcześniej nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych w żadnej formie.
2. Przypisać środek trwały do odpowiedniej grupy Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT).
3. Na podstawie tabeli rocznych stawek amortyzacyjnych określić procentową stawkę amortyzacji w skali roku.
4. Obliczyć wartość odpisu amortyzacyjnego (miesięcznego, kwartalnego lub rocznego).
Przykład:
Załóżmy, że masz maszynę o wartości początkowej 12 000 zł i stawce amortyzacji liniowej wynoszącej 20%.
Maszyna ta będzie amortyzowana przez 5 lat.
W takim przypadku roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 12 000 zł *20% = 2400 zł. Natomiast miesięczny odpis będzie równy 2400/12 = 200 zł.
Amortyzacja liniowa przyspieszona
Jeśli Twój środek trwały jest narażony na większą eksploatację lub trudniejsze warunki atmosferyczne, możesz zastosować przyspieszoną amortyzację liniową. W jaki sposób? Podwyższając stawkę amortyzacyjną za pomocą odpowiednich współczynników. Na przykład, dla maszyn używanych intensywniej niż przeciętnie, możesz zastosować współczynnik nie wyższy niż 1,4. Dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 6 KŚT poddanych szybkiemu postępowi technicznemu możesz użyć współczynnika nie wyższego niż 2,0.
Amortyzacja metodą degresywną
Amortyzacja degresywna polega na szybszym zaliczeniu w koszty wartości środka trwałego w początkowym okresie jego użytkowania, co odpowiada rzeczywistemu szybszemu zużyciu i zmniejszeniu wartości tego środka na początku jego eksploatacji. W tej metodzie, podstawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych zmniejsza się co roku o sumę odpisów z poprzedniego roku.
Najpierw musisz ustalić podstawę, a potem pomnożyć ją przez stawkę amortyzacyjną z Wykazu stawek amortyzacyjnych. Następnie możesz zwiększyć tę stawkę, używając współczynnika, który samodzielnie wybierasz. Pamiętaj jednak, że ustawodawca wyznaczył górną granicę tego współczynnika. Nie może on być wyższy niż 2,0.
Kiedy odpisy amortyzacyjne sa już mniejsze od tych obliczanych metodą liniową, musisz przejść na amortyzację liniową. Oznacza to, że dalsze odpisy będą już stałe i nie będziesz stosować współczynnika podwyższonego ani obniżać podstawy. Możesz jedynie dostosować stawkę amortyzacji, jeżeli spełnione są warunki określone w przepisach podatkowych (art. 22i i 22j updof).
Raz wybrana metoda degresywna musi być stosowana do pełnego zamortyzowania środka trwałego. Nie możesz zmienić tej metody ani współczynnika w trakcie amortyzacji.
Przykład:
W grudniu 2023 r. firma Koralowa zakupiła i wprowadziła do ewidencji środków trwałych nową maszynę produkcyjną o wartości 200 000 zł. W przypadku tego rodzaju środka trwałego obowiązuje stawka 20%. Współczynnik podwyższający stawkę amortyzacyjną wynosi 2.
Jednorazowa amortyzacja nowych fabrycznie środków trwałych
Nowe fabrycznie środki trwałe to sprzęty (maszyny, urządzenia), które nigdy wcześniej nie były używane. I co istotne: ani przez Ciebie, ani przez żadnego innego podatnika.
W 2024 roku limit jednorazowej amortyzacji dla nowych środków trwałych wynosi 100 000 zł. Aby z tego skorzystać, musisz spełnić określone warunki.
- Wartość początkowa jednego środka trwałego, nabytego w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10 000 zł.
- Łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10 000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza 3 500 zł.
Jednorazowa amortyzacja niskocennych środków trwałych
Jeśli wartość początkowa środka trwałego jest równa lub niższa niż 10 000 zł, możesz dokonać jednorazowej amortyzacji. Możesz to zrobić w miesiącu, w którym oddasz środek trwały do używania, lub w miesiącu następnym. W przypadku prowadzenia księgowości na podstawie KPiR, jednorazowy odpis amortyzacyjny wpisujesz w kolumnie 13 księgi (pozostałe wydatki).
Jednorazowa amortyzacja de minimis
Jeżeli dopiero rozpocząłeś działalność gospodarczą w danym roku podatkowym lub jesteś małym podatnikiem, możesz skorzystać z jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis. W 2024 roku limit wynosi 230 000 zł (odpowiadający 50 000 euro).
Podsumowując, umorzenie i amortyzacja środków trwałych to procesy kluczowe dla właściwego zarządzania majątkiem firmy. Także do optymalizacji kosztów podatkowych. Wybór odpowiedniej metody amortyzacji, uwzględniającej specyfikę użytkowania i charakter poszczególnych środków trwałych, pozwala na bardziej precyzyjne i efektywne rozliczanie ich wartości.
Niezależnie od wybranej metody, zrozumienie zasad amortyzacji pomoże Ci w lepszym planowaniu finansowym. Ponadto w utrzymaniu zdrowej kondycji finansowej firmy. Dzięki znajomości przepisów i dostępnych opcji możesz lepiej kontrolować koszty. Mozęsz także bardziej świadomie korzystać z dostępnych ulg i odpisów. W efekcie przyczyni się to do zwiększenia efektywności prowadzonej działalności gospodarczej.
Autor:
Agnieszka Fida
Specjalista ds. księgowości
Publikacja: 05.12.2024 r.
Czy ten artykuł był pomocny?
00
Niniejsze materiały zawierają poglądy autorów i nie stanowią czynności doradztwa księgowego i
podatkowego.
Formsoft spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji
podejmowanych
na postawie informacji zawartych w materiałach publikowanych na naszej stronie.
W tych kwestiach należy zasięgnąć informacji u doradcy podatkowego, w oddziale ZUS,
bądź w Krajowej Informacji Podatkowej.
Powrót 
