Zmiany w przepisach w 2022 oraz Polski Ład

Co dalej…
Zmienia się również kwota wynagrodzenia, od której zawiesza się pobór ubezpieczeń – w 2022r. będzie ona wynosić 177 660 zł. Po przekroczeniu tej kwoty przestają być naliczane składki emerytalne i rentowe.

Wzrasta też kwota najniższego wynagrodzenia z 2 800 zł do wielkości 3 010 zł, brana m.in. pod uwagę podczas wyliczania wynagrodzenia chorobowego, do którego zaokrąglana jest podstawa, gdy średnia wynagrodzeń jest mniejsza od tej wartości.

Tym samym wrośnie minimalna stawka godzinowa i będzie wynosić 19,70 zł brutto za każdą przepracowaną godzinę.

A współczynnik ekwiwalentu wynosić od teraz będzie 20,92.

Ponieważ nowy rok przyniósł szereg nowych parametrów do zaznaczenia, które wpływają na wyliczenia wypłat pracowników, zmieniliśmy trochę wygląd okna kartoteki osobowej pracownika, by zwiększyć czytelność zawartych w niej danych.

Od teraz Kartoteka ta będzie się składać z trzech zakładek:
– Ogólne
– Etat
– Podatki i ZUS

I tak w zakładce: Ogólne wprowadzamy dane identyfikacyjne pracownika:

W zakładce 2: Etat – podamy informacje na temat zatrudnienia:

Natomiast w 3: Podatki i ZUS – podamy dane wpływające na wyliczenie podatku dochodowego i składek ZUS i PPK:

Składka zdrowotna pracowników

Najbardziej kontrowersyjną zamianą wprowadzona Polskim Ładem jest kwestia składki zdrowotnej, która dotknęła nie tylko właścicieli, ale i samych pracowników.

Na początek zajmiemy się zdrowotnym pracowników. Zdrowotne właścicieli zostanie omówione w dalszej części.

Od 1.01.2022 roku zaliczka podatku nie będzie pomniejszana o składkę zdrowotną odliczoną w wysokość 7,75% podstawy. Od wypłat wypłacanych od 01.01.2022 r. naliczona zaliczka po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie stanowiła zaliczkę podatku do urzędu skarbowego.

W związku z tą zmianą w programie SKP^® składka zdrowotna od podatku nie będzie już naliczana. Na formularzu edycji wypłaty naliczonej od 01.01.2022 r. będzie wykazana tylko pełna wartość ubezpieczenia zdrowotnego.

Ograniczenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek

Nadal będzie stosowane ograniczenie składki do wysokości zaliczki podatku. Zmianie ulegnie natomiast sposób wyliczania naliczonej zaliczki podatku, do której należy przyrównać kwotę składki zdrowotnej.

Podczas naliczania wynagrodzenia wypłacanego od 1.01.2022 r. do poprawnego wyliczenia kwoty składki zdrowotnej 9% ustalane będzie, jaka byłaby składka zdrowotna, gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na dzień 31.12.2021, czyli przed wymienionymi powyżej zmianami.

Naliczona zaliczka podatku będzie wyliczona z zastosowaniem parametrów podatkowych obowiązujących w 2021 roku, czyli ulgi podatkowej w kwocie 43,76 zł.

Dodatkowo podczas naliczania zaliczki na podatek na potrzeby składki zdrowotnej nie będzie stosowana wprowadzona od 01.01.2022 r. ulga dla klasy średniej.

Jeśli kwota składki zdrowotnej (9% od podstawy skł. zdrowotnej) będzie wyższa niż naliczona zaliczka podatku jej kwota zostanie obniżona. Zobaczmy to na przykładzie:

Pracownik zatrudniony na umowę o pracę na 1/8 etatu ma wynagrodzenie zasadnicze 1 000 zł:

Wynagrodzenie obliczamy więc następująco:
Przychód m-ca: 1 000 zł
Składki społeczne : 137,10 zł
Koszty uzyskania przychodu: 250 zł
Ulga dla klasy średniej: 0 zł (przychody pracownika nie mieszczą się w przedziale upoważniającym do stosowania ulgi dla pracowników)
Podstawa opodatkowania zaokrąglona: 613 zł (1000 brutto – 137,10 ZUS – 250 kup – 0 ulga dla klasy średniej)
Ulga podatkowa: 425 zł
Naliczona zaliczka podatku: 0 zł (613 *17% =104,21-425)
Zaliczka podatku do urzędu skarbowego: 0 zł

Następnie przystępujemy do wyliczenie hipotetycznej zaliczki na podatek, jaka byłaby, gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne 31.12.2021 roku:
1000 – 137,10– 250=613 zł (po zaokrągleniu)
613*17%-43,76(ulga na 31.12.2021) = 60,45 zł – naliczona zaliczka podatku
Składka zdrowotna: 60,45 zł:
Naliczamy tylko składkę zdrowotną 9%: 862,90 podstawa * 9% = 77,66 zł.
Naliczona zaliczka podatku od 1000 zł, gdyby stosować zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021 roku byłaby 60,45 zł;
60,45 zł < 77,66 zł dlatego dochodzi do ograniczenia zdrowotnej do podatku i naliczamy 60,45 zł
Kwota netto pracownika: 802,45 zł (1000 – 137,10 ZUS – 0 podatek – 60,45 zdrowotna)

Obowiązkowa składka zdrowotna dla członków zarządu i prokurentów wynagradzanych na podstawie uchwały

Do katalogu tytułów podlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego dodano osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, czyli przede wszystkim członkowie zarządu i prokurenci.

Osoby pełniące te funkcje bez wynagrodzenia, nie będą objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Taką osobę więc musimy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia. Zatem członkowie zarządu, którzy aktualnie pobierają wynagrodzenie na podstawie uchwały powinni zostać zgłoszeni do ZUS do dnia 7 stycznia 2022 r. Ale z jakim kodem tytułu ubezpieczenia? Na razie nie wiadomo, bo jak informuje ZUS w artykule: https://www.zus.pl/o-zus/o-nas/programy-transformacji-cyfrowej-zus/zmiany-od-2022-r./faq :

A termin się zbliża. Według projektu rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego… będzie to kod: 22 40 – członek rady nadzorczej, podlegający z tego tytułu wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, oraz osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie”.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego ww. osób powstaje z dniem powołania, a wygasa z dniem odwołania.
W kartotece Danych osobowych takich osób z typem U będzie należało więc wprowadzić właściwy kod tytułu ubezpieczenia i zaznaczyć pod przyciskiem: Składki ZUS podlegania składkom zdrowotnym w kolumnie Z:

Natomiast w Płacach i ZUS wprowadzamy jego wynagrodzenie i zaznaczamy kropkę przy Z i D:

Niepobieranie podatku dla osób osiągających niektóre rodzaje przychodów

Od 2022r. na wniosek pracownika osiągającego następujące rodzaje przychodów, tj.:

• świadczenia pieniężne wypłacane z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich lub odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
• przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych;
• przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7;
• przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;
• przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło
• przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7,
• przychody z praw majątkowych, w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów,

możliwe będzie niepobieranie podatku do kwoty nie przekraczającej 30 000 zł. Pod warunkiem jednak, że będą to jedyne dochody, od których pobierane są zaliczki na podatek z uwzględnieniem kwoty wolnej. Taki wniosek pracownik musi złożyć dla każdego roku podatkowego oddzielnie.

Zleceniobiorca chcący zastosować kwotę wolną od podatku w trakcie roku przy umowie zleceniu, musi przewidzieć więc jakie dochody będzie otrzymywał w ciągu roku oraz czy będzie osiągał w tym roku inne dochody, np. praca na podstawie umowy o pracę. Z uwagi na powyższe może bezpieczniej byłoby przyjąć że kwotę wolną będzie uwzględnić się dopiero podczas sporządzania rozliczenia rocznego?!

W programie SKP^® w Danych Osobowych , dla pracowników z typem U, został dodany nowy parametr: Oświadczenie o niepobieraniu zaliczki i określamy miesiąc, od którego zwolnienie to będzie stosowane:

którego zaznaczenie będzie skutkowało nienaliczeniem w wypłacie pracownika podatku dochodowego:

Podczas naliczania wypłaty weryfikowany jest uzyskany przez pracownika dochód od początku roku podatkowego i jeżeli nie przekroczył on kwoty 30 000 zł, pobór podatku jest zawieszony. Natomiast w wypłacie, w której dochód pracownika w danym roku podatkowym przekroczy owy limit podatek zostanie naliczony od całego wynagrodzenia.

Zwolnienia z PIT

Od nowego roku do grona osób zwolnionych z podatku dochodowego, czyli do osób do 26 lat, dołączyły kolejne grupy pracowników. Zaczęły bowiem obowiązywać nowe zwolnienia z podatku dla:

• osób, które ukończyły 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat w przypadku mężczyzn, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nie wystąpiły o emeryturę tylko pracują dalej i podlegają z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu, lub pomimo nabycia prawa do renty rodzinnej zawiesiły je pobieranie
• osób wychowujących co najmniej czworo dzieci,
• osób, które przeniosły miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zwolnienia nowe, ale limit dochodu pozostał ten sam, czyli do kwoty 85 528 zł i obowiązuje on łącznie do wszystkich tych zwolnień. Jeżeli więc dana osoba korzystała w danym roku z kilku tych zwolnień, jej łączne dochody nie mogą przekroczyć rocznego limitu.

W odróżnieniu jednak od ulgi dla 26 latków, w przypadku tych nowych zwolnień, nie obowiązują one z automatu, wymagają złożenia przez pracownika wniosku o ich stosowaniu. I dotyczą wyłącznie przychodów ze stosunku pracy i umów zleceń. Nie zastosujemy ich więc do umów o dzieło.

Jeżeli więc pracownik złożył nam takie oświadczenie, że spełnia warunki uprawniające go do skorzystania z tej ulgi i wnosi o jej stosowanie, musi mieć na uwadze fakt, że grozi mu odpowiedzialność karna za składania fałszywych zeznań. Oświadczenie takie powinno więc zawierać klauzulę o treści typu: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

A my zobligowani jesteśmy zastosować owe zwolnienie najpóźniej w miesiącu po jego uzyskaniu. Pamiętajmy także, że oświadczenie takie należy składać co roku, za wyjątkiem ulgi na powrót, ale o tym za chwilę.

Zwolnienie z PIT – Emeryt, Rencista

Jeżeli pracownik nabył prawo do emerytury lub renty rodzinnej, należy zaznaczyć mu w Danych osobowych parametr Podatnik nabył prawa do emerytury lub renty rodzinnej [1], bowiem dochody takiej osoby nawet jeżeli nie złożyła ona pracodawcy wniosku o zwolnienie PIT, będą podlegały wyodrębnieniu na informacji PIT-11.

Natomiast w momencie, gdy taki pracownik wystąpi z wnioskiem o stosowanie zwolnienia, wówczas dodatkowo zaznaczamy w jego kartotece Zwolnienie z PIT Emeryt, Rencista [2]:

Warunkiem do skorzystania z tego zwolnienia, jest fakt podlegania z tytułu uzyskiwanych przez niego przychodów ubezpieczeniom społecznym oraz oczywiście nie otrzymywania emerytury lub renty rodzinnej, świadczeń pieniężnych otrzymywanych po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw, czy też uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Zwolnienie z PIT dla rodzin 4+

Podatnik, który w danym roku podatkowym wykonywał wobec co najmniej czworga dzieci władzę rodzicielską, pełnił funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej – może skorzystać z nowego zwolnienia od podatku przychodów do kwoty 85 528.

Dziecko musi więc być małoletnie bądź pełnoletnie, ale takie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub jest pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:

• nie stosowały przepisów o opodatkowaniu liniowym, ryczałtowym (z wyjątkiem najmu prywatnego rozliczanego ryczałem), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
• nie rozliczały podatku tonażowego lub przepisów o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych albo
• nie uzyskały dochodów opodatkowaniu według skali lub ryczałtem z tytułu kapitałów pieniężnych lub przychodów zwolnionych u osób do 26 r. ż. lub z tytułu ulgi na powrót do kraju, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Do jego stosowania w miesięcznych zaliczkach konieczny jest wniosek pracownika. Jeżeli takowy otrzymamy, zaznaczamy ten fakt w kartotece pracownika w Danych Osobowych:

Ulga ta przysługuje każdemu z rodziców osobno, jeżeli ich łączne przychody nie przekroczą 170 000 zł.

Pracownik musi mieć na uwadze również fakt, iż na żądanie organów podatkowych będzie musiał przedstawić zaświadczenia, oświadczenia lub inne dowody uprawdopodobniające prawo do tego zwolnienia, np.: odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenia sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, odpisu orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą, zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły. Firmy nie powinny żądać od pracownika takich zaświadczeń, opierając się wyłącznie na oświadczeniu pracownika.

Ulga na powrót

Trzecią z ulg jest tzw. ulga na powrót, która przysługuje podatnikowi, który przeniósł miejsce zamieszkania do Polski. Wymagane jest tu jednak spełnienie kilku warunków a mianowicie:

1. rezydencja podatkowa musi być w Polsce
2. nie miał on miejsca zamieszkania w Polsce w okresie:
   – 3 lat kalendarzowych bezpośrednio przed rokiem zmiany miejsca zamieszkania na Polskę oraz
   – W roku zmiany do dnia zmiany rezydencji podatkowej
3. podatnik:
   – miał obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż PL państwa UE, EOG, CH lub
   – miał miejsce zamieszkania przez 3 lata plus rok zmiany do zmiany w państwie UE, EOG, CH, Australii, Chile, Izraelu, Japonii, Kanadzie, Meksyku, Nowej Zelandii, Korei, UK lub USA lub
   – w Polsce przebywał przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres 3 lat plus rok zmiany do zmiany.

Ulga przysługuje do kwoty przychodów 85 5528 zł w 4 kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego.

Jeżeli otrzymamy wniosek pracownika o stosowaniu tej ulgi, zaznaczamy go w Danych Osobowych:

W odróżnieniu od pozostałych nowych ulg, stosowanie tej ulgi możemy od razu zaznaczyć do upływu okresu obowiązywania, o którym mowa była wyżej.

Zasady ewidencji wynagrodzeń w programie są tożsame ze dotychczasową ulgą dla osób poniżej 26 r.ż. Każda z tych ulg będzie więc miała zastosowanie dla typów umowy o pracę (typ P lub pusty) i umowy zlecenia (UZ) dla wszystkich składników wynagrodzenie, oprócz: 88 i 99 oraz świadczeń i przerw: 312,313,314, 311, 319, 325, 327, 321, 211.:

Jeżeli więc w danym miesiącu wystąpi składnik, od którego pobrany będzie podatek, koszty uzyskania przychodu i ulga podatkowa mogą być naliczane i stosowane jedynie w stosunku do tego opodatkowanego przychodu. Koszty mogą więc być ujęte tylko w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu:

Natomiast podatnicy stosujący 50% autorskie koszty i jednocześnie stosują powyższe cztery rodzaje zwolnień z podatku, mogą je odliczać tylko kwoty 85.528 zł! A nie jak inni do nowej wielkości pierwszego progu podatkowego.

Ulga dla klasy średniej

Nowy ład wprowadził jeszcze jeden nowy rodzaj ulgi – tzw. ulgę dla klasy średniej. W odróżnieniu od powyższych ulg, ta dotyczy wyłącznie przychodów z umowy o pracę i musi być stosowany przez płatnika bez żadnego wniosku ze strony pracownika.

Warunkiem jej stosowania jest osiągnięcie przychodu w ujęciu rocznym w kwocie od 68 412 zł do 133 692 zł. Natomiast w zakresie zaliczek przychód ten musi mieścić się w przedziale od 5 701 zł za m-c do 11 141 zł za m-c.

Do przychodu wliczają się oprócz kwoty z umowy także: premie, dodatki nocne, nadgodziny, przychód z PPK (składka pracodawcy), oprócz ekwiwalentu za pranie.

Ulga dla klasy średniej nie będzie miała też zastosowania w przypadku zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego, wyrównawczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, w tym także świadczeń wypłacanych z funduszu wypadkowego.

Nie dotyczy to zaś wynagrodzenia chorobowego, które jest wypłacane ze środków pracodawcy i podlega w związku z czym owej uldze.

Tym samym jeśli w miesiącu, w którym pracownik osiągnie przychód ze stosunku pracy wystąpi niezdolność do pracy, a pracownikowi będzie wypłacany zasiłek chorobowy, to do wynagrodzenia za pracę wykonaną zostanie zastosowana ulga dla klasy średniej, zaś do zasiłku już nie.

Oznacza to, że jeżeli podatnik przekroczy próg w danym roku, nawet o 1 zł, to traci on prawo do odliczenia tej ulgi (w całości). Spowoduje to bardzo niekorzystną dla pracownika sytuację: jeżeli pracownik korzystał z ulgi dla klasy średniej w comiesięcznym rozliczeniu wynagrodzenia, a w rozliczeniu rocznym okaże się, że pracownik przekroczył dopuszczalny próg, bądź też z uwagi na dłuższą chorobę, czy też rozwiązanie stosunku pracy, nie osiągnie on dolnej granicy tej ulgi, to będzie on zmuszony do zwrotu tej ulgi, czyli zmuszony będzie dokonać dużej dopłaty podatku w rocznej deklaracji PIT.

Płatnik (pracodawca) nie będzie musiał stosować ulgi dla klasy średniej tylko wtedy, gdy pracownik złoży wniosek o niepomniejszanie dochodu (art. 32 ust. 2b ustawy o PIT). Nie pozbawia go to jednak do prawa skorzystania z tej ulgi całkowicie, w sytuacji, kiedy w ostatecznym rozliczeniu okaże się, że pracownik jednak zachował prawo do ulgi dla klasy średniej, to może odzyskać nienaliczoną ulgę przy rocznym rozliczeniu PIT.

Jeżeli więc pracownik złożył nam o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej w programie SKP^® zaznaczymy ten fakt w jego kartotece:

Wniosek o niestosowaniu możliwy jest do złożenia tylko raz w danym roku.

W przypadku, gdy pracownik nie złożył nam wniosku o niestosowanie ulgi, a sumarycznie jego przychód w miesiącu mieści się w przedziale od 5 701 zł do 11 141 w wypłacie naliczy się automatycznie ulga w wysokości obliczonej według wzoru:

(A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5 701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,
(A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8 549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł

– w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy. Naszym A będą więc następujące Składniki wynagrodzenia kody : 11, 12, 21, 22, 31, 32, 50, 70 oraz ze Świadczeń i przerw kod 331.

Jeżeli więc w miesiącu przychód ze stosunku pracy mieści się w/w przedziale to ustalając dochód pracownika do opodatkowania, należy przychody po odjęciu kosztów uzyskania przychodu i składek na ubezpieczenie społeczne, pomniejszyć jej jeszcze o wyliczoną według powyższych wzorów ulgę dla klasy średniej.

Zobaczmy to na przykładzie:
Wypłata dla pracownika, którego przychody mieszczą się w przedziale 5 701 a 8 549, który nie złożył wniosku o niestosowanie ulgi dla klasy średniej.

Nasz pracownik osiągnął w danym miesiącu przychód w kwocie 6 000 zł. Przystępujemy więc do wyliczenia wypłaty:

Przychód miesiąca: 6 000
Suma składek społecznych: 822,60 (6000 * 13,71% = 822,60)
Koszty uzyskania przychodu: 250,00
Ulga dla klasy średniej: 119,41
A jak to wyliczono:
Przychód pracownika 6 000zł mieści się w przedziale uprawniającym do stosowania ulgi dla pracowników
Do wyliczenia należy zastosować wzór: (A * 6,68% – 380,50) / 0,17
(6 000 * 6,68% – 380,50) / 0,17 = 119, 41
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 4 807,99 (6 000 brutto – 822,60 ZUS – 250 KUP – 119,41 ulga dla pracowników = 4 807,99)
Podstawa opodatkowania (zaokrąglona) 4 808,00
Ulga podatkowa: 425,00
Zaliczka na podatek: 392,36 (4 808 * 17% – 425 ulga = 392,36)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 392,00
Od zaliczki podatku od wypłat wypłaconych od 01.01.2022 nie odejmujemy już składki zdrowotnej 7,75%, dlatego naliczona zaliczka podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie zaliczką przekazaną do Urzędu Skarbowego
Ustalenie hipotetycznej naliczonej zaliczki podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021, do której ograniczamy składkę zdrowotną : 793,83
6 000 – 822,60 – 250 = 4 927,40
4 927 *17% – 43,76 (ulga na 31.12.2021) = 793,83
Składka zdrowotna: 465,97
Naliczamy tylko składkę zdrowotną 9%
Wyliczenie składki zdrowotnej: (6000 – 13,71%) * 9% = 5 177,40 * 9% = 465,97
Naliczona zaliczka podatku od 6000 gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021: 793,83
793,83 > 465,97 dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 465,97
Kwota netto pracownika: 4 319,43 (6 000 – 822,60 ZUS – 392 podatek – 465,97 zdrowotna = 4 319,43)

Wypłata dla pracownika, którego przychody mieszczą się w przedziale 8 549 a 11 141, który nie złożył wniosku o niestosowanie ulgi dla klasy średniej

Nasz pracownik osiągnął w danym miesiącu przychód w kwocie 10 000 zł. Jak więc będzie wyglądała jego wypłata:

Przychód miesiąca: 10 000
Suma składek społecznych: 1 371,00 (10000 * 13,71% = 1371,00)
Koszty uzyskania przychodu: 250,00
Ulga dla klasy średniej: 494,59
Przychód pracownika 10 000zł mieści się w przedziale uprawniającym do stosowania ulgi dla pracowników
Do wyliczenia należy zastosować wzór: (A * (-7,35%) + 819,08) / 0,17
(10 000 * (-7,35%) + 819,08) / 0,17 = 494,59
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 7 884,41 (10 000 brutto – 1371 ZUS – 250 KUP – 494,59 ulga dla pracowników)
Podstawa opodatkowania zaokrąglona: 7 884,00
Ulga podatkowa: 425,00
Naliczona zaliczka podatku: 915,28 (7884 * 17% – 425 ulga = 915,28)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 915,00

Od zaliczki podatku od wypłat wypłaconych od 01.01.2022 nie odejmujemy już składki zdrowotnej 7,75%, dlatego naliczona zaliczka podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie zaliczką przekazaną do Urzędu Skarbowego
Ustalenie hipotetycznej naliczonej zaliczki podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021 do ograniczenia zdrowotnego: 1 380,67:
10 000 – 1 371 – 250 = 8 379,00
8 379 *17% – 43,76 (ulga na 31.12.2021) = 1 380,67
Składka zdrowotna: 776,61
Naliczamy tylko składkę zdrowotną 9%
Wyliczenie składki zdrowotnej: (10000 – 13,71%) * 9% = 8629,00 * 9% = 776,61
Naliczona zaliczka podatku od 10 000 gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021: 1 380,67
1380,61 > 776,61 dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 776,61
Kwota netto pracownika: 6 937,39 (10 000 – 1371 ZUS – 915 podatek – 776,61 zdrowotna = 6 937,39)

Ulga dla klasy średniej a kilka list płac

Do wyliczenie ulgi do klasy średniej trzeba wziąć pod uwagę wszystkie wypłacone pracownikowi należności ze stosunku pracy w danym miesiącu. Bierzemy pod uwagę bowiem całość jego przychodu należnego za dany miesiąc.

Jeżeli więc pracownik dopiero w kolejnej wypłacie wypłaconej w danym miesiącu osiąga przychód uprawniających do stosowania ulgi zostanie ona naliczona od całego uzyskanego przychodu w tym miesiącu, a nie tylko od przychodu z danej wypłaty.

Natomiast w przypadku, gdy pracownik w pierwszej wypłacie w miesiącu miał stosowaną ulgę, a w kolejnej sumarycznie jego przychód w danym miesiącu przekroczy kwotę 11141 zł podstawa opodatkowania musi zostać zwiększona o kwotę nienależnej ulgi odliczonej w pierwszej wypłacie.

W przypadku zaś naliczania kolejnej wypłaty, gdy kwota ulgi od sumarycznego przychodu w miesiącu byłaby niższa niż kwota ulgi naliczona już w pierwszej wypłacie, w kolejnej wypłacie kwota nienależnej ulgi zostanie doliczona do podstawy opodatkowania.

Ale po kolei i na przykładach będzie to wyglądało tak:

Sytuacja 1.
Druga lista płac pracownika, który dopiero w niej przekracza kwotę 5701 uprawniającą do stosowania ulgi, a pierwsza nie uprawniała do ulgi.

Załóżmy, że w jednym miesiącu pracownik otrzymał dwie wypłaty. Pierwszą standardową wypłatę płatną do 10-go za poprzedni miesiąc – 5 000 zł brutto i drugą premię uznaniową w kwocie 1 000 zł w dacie 31.01.

Pierwsza wypłat wyniesie więc:

Przychód m-ca: 5 000
Suma składek społecznych: 685,50 (5000 * 13,71% = 685,50)
Koszty uzyskania przychodu: 250,00
Przychód pracownika 5 000zł nie mieści się w przedziale uprawniającym do stosowania ulgi dla pracowników.
Ulga dla klasy średniej wyniesie więc: 0
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 4 064,50 (5 000 brutto – 685,50 ZUS – 250 KUP – 0 ulga dla klasy średniej)
Podstawa opodatkowania (zaokrąglona) 4065,00
Ulga podatkowa: 425,00
Naliczona zaliczka podatku: 266,05 (4065 * 17% – 425 ulga = 266,05)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 266,00
Od zaliczki podatku od wypłat wypłaconych od 01.01.2022 nie odejmujemy już składki zdrowotnej 7,75%, dlatego naliczona zaliczka podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie zaliczką przekazaną do Urzędu Skarbowego
Ustalenie hipotetycznej naliczonej zaliczki podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021 do ograniczenia zdrowotnego: 647,29:
5 000 – 685,50 – 250 = 4 064,50)
4065 *17% – 43,76 (ulga na 31.12.2021) = 647,29
Składka zdrowotna: 388,31
Naliczamy tylko składkę zdrowotną 9%
Wyliczenie składki zdrowotnej: (5000 – 13,71%) * 9% = 4 314,50* 9% = 388,31
Naliczona zaliczka na podatek od 5 000 gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021 : 647,29
647,29 > 388,31dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 388,31
Kwota netto pracownika: 3 660,19 (5 000 – 685,50 ZUS – 266 podatek – 388,31 zdrowotna = 3 660,19)

Pracownik 31 stycznia 2022 r. otrzyma wypłatę premii uznaniowej w kwocie 1000 zł. Wybieramy drugą listę płac na zakładce Lista dodatkowa nr 1 i naliczamy wypłatę:

Przychód m-ca: 1000
Suma składek społecznych: 137,10 (1000 * 13,71% = 137,10
W tym podlegające odliczeniu od podstawy opodatkowania: 137,10
Ulga dla klasy średniej: 119,41
Przychód pracownika uzyskany w styczniu 2022r. wynosi 6 000zł i mieści się w przedziale uprawniającym do stosowania ulgi dla pracowników
Do wyliczenia należy zastosować wzór:
(A * 6,68% – 380,50) / 0,17
(6 000 * 6,68% – 380,50) / 0,17 = 119, 41
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 743,49 (1000 brutto – 137,10 ZUS – 0 KUP – 119, 41 ulga dla klasy średniej)
Podstawa opodatkowania (zaokrąglona) 743,00
Ulga podatkowa: 0,00
Naliczona zaliczka podatku: 126,31 (743 * 17% – 0 ulga = 126,31)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 126,00
Od zaliczki podatku od wypłat wypłaconych od 01.01.2022 nie odejmujemy już składki zdrowotnej 7,75%, dlatego naliczona zaliczka podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie zaliczką przekazaną do Urzędu Skarbowego
Ustalenie hipotetycznej naliczonej zaliczki podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021 do ograniczenia zdrowotnego: 146,71
1000 – 137,10 – 0 = 862,90
863 *17% – 0 (ulga) = 146,71
Składka zdrowotna: 77,66
Naliczamy tylko składkę zdrowotną 9%
Wyliczenie składki zdrowotnej: (1000 – 13,71%) * 9% = 862,90* 9% = 77,66
Naliczona zaliczka podatku od 1000, gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021: 146,71
146,71 > 77,66 dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 77,66
Kwota netto pracownika: 659,24 (1000 – 137,10 ZUS – 126 podatek – 77,66 zdrowotna = 659,24).

Sytuacja 2.
Jak sporządzić drugą wypłatę dla pracownika, gdy ten w drugiej liście przekroczy sumarycznie przychód w kwocie 11 141 zł i ulga nie będzie się należała.

Pracownik otrzymuje w dniu 10.02. zasadnicze wynagrodzenie w kwocie 10 000 zł:

Przychód m-ca: 10 000
Suma składek społecznych: 1 371,00 (10000 * 13,71% = 1371,00)
Koszty uzyskania przychodu (odliczone): 250,00
Ulga dla klasy średniej: 494,59
Przychód pracownika 10 000zł mieści się w przedziale uprawniającym do stosowania ulgi dla pracowników. Do wyliczenia należy zastosować wzór: (A * (-7,35%) + 819,08) / 0,17
(10 000 * (-7,35%) + 819,08) / 0,17 = 494,59
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 7 884,41 (10 000 brutto – 1371 ZUS – 250 KUP – 494,59 ulga dla klasy średniej)
Podstawa opodatkowania (zaokrąglona) 7 884,00
Ulga podatkowa (odliczona): 425,00
Naliczona zaliczka podatku: 915,28 (7884 * 17% – 425 ulga = 915,28)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 915,00
Tu również nie odejmiemy już składki zdrowotnej 7,75% od zaliczki podatku dlatego naliczona zaliczka podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych będzie zaliczką przekazaną do Urzędu Skarbowego.
Następnie przystępujemy do wyliczenia hipotetycznej naliczonej zaliczki podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021 do ewentualnego ograniczenia zdrowotnej: 1 380,67:
10 000 – 1 371 – 250 = 8 379,00
8 379 *17% – 43,76 (ulga na 31.12.2021) = 1 380,67
Składka zdrowotna: 776,61 ((10000 – 13,71%) * 9% = 8629,00 * 9% = 776,61)
Naliczona zaliczka podatku od 10 000 gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021 : 1 380,67
1380,61 > 776,61 dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 776,61
Kwota netto pracownika: 6 937,39 (10 000 – 1371 ZUS – 915 podatek – 776,61 zdrowotna = 6 937,39
Pracownik w dniu 28.02. otrzymuje wypłatę premii uznaniowej w kwocie 2500 zł. Wybieramy więc Listę dodatkowa nr 1 i naliczamy wypłatę:

Przychód m-c: 2 500
Suma składek społecznych: 342,75 (2500 * 13,71% = 342,75)
Koszty uzyskania przychodu (odliczone): 0,00
Ulga dla klasy średniej: –494,59
Przychód pracownika uzyskany w lutym wynosi 12 000 zł i przekroczył limit uprawniający do zastosowania ulgi dla pracowników. Z tego względu w drugiej wypłacie ulga została naliczona w kwocie -494,59 zł, aby zbilansować nienależną ulgę naliczoną w pierwszej wypłacie. Kwota ulgi zostanie doliczona do podstawy opodatkowania i zostanie od niej naliczony podatek.
Podstawa opodatkowania (bez zaokrągleń): 2 651,84 (2 500 brutto – 342,75 ZUS – 0 KUP – (-494,59) ulga dla klasy średniej)
Podstawa opodatkowania (zaokrąglona) 2652,00
Ulga podatkowa (odliczona): 0,00
Naliczona zaliczka na podatek: 450,84 (2652 * 17% – 0 ulga = 450,84)
Zaliczka podatku do Urzędu Skarbowego: 451,00
Hipotetyczna naliczona zaliczka podatku – jaka by była gdyby obowiązywały zasady podatkowe aktualne na 31.12.2021 do ograniczenia zdrowotnego wyniesie: 366,69:
2500 – 342,75 – 0 = 2157,25
2157 *17% – 0 (ulga) = 366,69
Składka zdrowotna: 194,15
Wyliczenie składki zdrowotnej: (2500 – 13,71%) * 9% = 2 157,25 * 9% = 194,15
Naliczona zaliczka podatku od 2500 gdyby obowiązywały zasady podatkowe obowiązujące na 31.12.2021 : 366,69
366,69 > 194,15 dlatego nie dochodzi do ograniczenia składki zdrowotnej do podatku i naliczamy 194,15
Kwota netto pracownika: 1 512,10 (2500 – 342,75 ZUS – 451 podatek – 194,15 zdrowotna = 1 512,10).

Zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

Do końca 2021r. pracownik nie miał możliwości wnioskowania do pracodawcy o nieuwzględnianie kosztów uzyskania przychodów, co mogło powodować niedopłatę podatku w zeznaniu rocznym, gdy np. pracownik był zatrudniony w dwóch lub więcej zakładach pracy.

Każda firma miała bowiem obowiązek obligatoryjnie stosować zryczałtowane koszty uzyskania przychodu w przypadku przychodu z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.

Od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład wprowadził możliwość złożenia przez podatnika – pracownika swojemu pracodawcy – płatnikowi na piśmie wniosku o niestosowanie kosztów uzyskania przychodu wskazanych w art. 22 ust 2 pkt 1 ustawy o pdof, czyli wysokości 250 zł miesięcznie przy odliczeniu należnych zaliczek na podatek. Oznacza to, że takiego oświadczenia nie mogą natomiast złożyć pracownicy stosujący podwyższone koszty w wysokości 300 zł.

Jeżeli otrzymamy od pracownika takie oświadczenie zaznaczamy ten fakt w: Płace > Dane Osobowe: Oświadczenie o niestosowaniu KUP i zaznaczamy miesiąc, od którego ma ono obowiązywać. Będzie ono miało zastosowanie wyłącznie do umów o pracę i umów zlecenia.

Ograniczenie zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek przy oświadczeniu o niestosowaniu KUP

Jeżeli pracownik złożył oświadczenie o niestosowaniu KUP, a kwota jego wypłaty jest na tyle niska, że następuje ograniczenie wielkości składki zdrowotnej do wysokości zaliczki obliczanej wg zasad obowiązujących do 31.12.2021 r., podczas wprowadzania wynagrodzenia należy mimo wszystko wprowadzić takiej osobie właściwą dla niej wielkość kosztów.

Dla wyliczenia zaliczki na podatek w obecnym miesiącu będą one faktycznie wynosić 0 zł, ale dla programu będzie to informacja o uwzględnieniu właściwiej ich wielkości podczas wyliczeń tej hipotetycznej zaliczki.

Seryjne wprowadzanie oświadczeń PIT

Użytkownik ma też możliwość ustawienia parametrów zwolnień dla zaznaczonych pracowników za pomocą seryjnej zmiany wartości pola dostępnej w module: Płace i ZUS > Opcje: Automatyczne zaznaczenie oświadczeń PIT.

I tak dla umów o pracę będą to:

A dla umów cywilno-prawnych – zleceń:

Zmiany w zakresie ubezpieczeń społecznych i zasiłków

Krótszy okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia

Za okres niezdolności do pracy przypadający po ustaniu ubezpieczenia zasiłek chorobowy od 1 stycznia 2022 r. będzie przysługiwał nie dłużej niż przez 91 dni, a nie jak to było przed tą datą – do końca całego okresy zasiłkowego (182 dni / 270 dni). Nie dotyczy to jedynie niezdolności do pracy spowodowanej gruźlica, występującej w czasie ciąży lub powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów. Dotyczy to także wypłaty świadczeń pracodawcy w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej.
Art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

Nowe zasady ustalenia okresu zasiłkowego a przerwa w niezdolności od pracy

Od 01.01.2022 r. okres zasiłkowy nie zależy już od tego, czy przyczyna niezdolności do pracy występująca przed przerwą i po niej jest taka sama. Do okresu zasiłkowego będą od teraz wliczane okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem nowej niezdolności do pracy nie przekroczyła 60 dni, niezależnie od przyczyny. Do okresu zasiłkowego nie będą wliczane okresy niezdolności do pracy przepadające przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.

Zasiłek opiekuńczy to nie choroba

Gdy pracownik po niezdolności do pracy spowodowanej własną chorobą sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, a następnie ponownie staje się niezdolny do pracy, to dni sprawowania opieki nie wlicza się do okresu zasiłkowego.

Wyższy zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu

Miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu wynosił będzie 80% podstawy zasiłku, a nie jak do tej pory 70% .

Podstawa wymiaru zasiłku na podstawie bieżącego wynagrodzenia

O teraz podstawa wymiaru zasiłku będzie ustalana na podstawie bieżącego wynagrodzenia pracownika, przez co wysokość świadczenia będzie bardziej zbliżona do wysokości aktualnych zarobków. O stycznia bowiem podstawę wymiaru zasiłku ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłku wystąpi przerwa wynosząca co najmniej 1 miesiąc kalendarzowy, a nie jak do tej pory 3 miesiące. Przepis ten dotyczy także przedsiębiorców, którzy opłacają dobrowolną składkę chorobową i osób z nimi współpracującymi.
Kalkulator zasiłkowo – chorobowy dostępny w programie SKP^® jest już dostosowany do tych zmian.

Ograniczenie pracy na czarno

Polski Ład od 1 stycznia zobowiązał pracodawców, którzy nielegalnie zatrudniają pracowników lub ukrywają przed organami część wynagrodzenia ze stosunku pracy do zapłaty całości składek na ubezpieczenie społeczne i składki zdrowotnej od wynagrodzeń pracujących na czarno lub wypłacanych pod stołem. Dodatkowo, zarówno wypłacone wynagrodzenia, jak i składki nie będą mogły być zaliczone przez pracodawcę do kosztów uzyskania przychodu.

Natomiast nielegalnie zatrudniony pracownik:

– nie będzie płacił podatku od dochodów z tytułu nielegalnego zatrudnienia ani od zaniżonych zarobków
– uzyska dostęp do opieki zdrowotnej i świadczeń z ubezpieczenia społecznego
– nie będzie finansował składek na ubezpieczenie społeczne od ujawnionego wynagrodzenia, które pokryje w całości pracodawca.

Nowe terminy przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek ZUS

Od 1 stycznia 2022 r. zmianie ulegają terminy rozliczeń z ZUS i zaczynają obowiązywać nowe terminy:
– do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
– do 15 dnia następnego miesiąca – dla płatników składek posiadających osobowość prawną m.in.: spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, jednostki samorządu terytorialnego (urzędy gminy, miasta), uczelnie wyższe, kościoły, ZUS, ZOZ, itp.,
– do 20 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek (w tym także dla spółek komandytowych, czy jednoosobowych spółek z o.o.).

Nowy rok przyniesie również nowe wzoru deklaracji DRA, która będzie składana co miesiąc, przestanie więc obowiązywać dotychczasowe zwolnienie przedsiębiorców niezatrudniających pracowników z obowiązku składania comiesięcznego rozliczenia. Zapowiedziana jest też likwidacja formularza RZA, a wszelkie składki imiennie, także te tylko zdrowotne, będą wykazywane na również zmienionym wzorze RCA. Ale jak na razie jest to nadal tylko projekt, zmiany w formularzach nie zostały jeszcze ogłoszone.

Samochód służbowy do użytku prywatnego

Przy udostępnieniu samochodu służbowego do celów prywatnych pracownika należy od stycznia 2022r. doliczyć do podstawy opodatkowania osoby kwotę:

• 250 zł przy mocy silnika do 60 kW, a także dla samochodu elektrycznego lub napędzanego wodorem (Wcześniej było „250 zł do 1600 cm3”).
• 400 zł dla innych samochodów.

Należy więc zweryfikować pojemność udostępnianych pracownikom pojazdów i odpowiednio zmienić w listach płac kwoty tego dodatku.

Składka zdrowotna właścicieli

Polski Ład wprowadził nowe zasady naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, której wielkość uzależniona będzie od osiągniętego dochodu / przychodu dla ryczałtowców. Dokładnie zagadnienie to zostanie omówione w kolejnej części tego artykułu, który pojawi się w połowie stycznia wraz z wersją dostosowująca wyliczenie składki zdrowotnej przedsiębiorców do nowych zasad. Teraz tylko tak skrótowo by naświetlić Państwu ten trudny temat.

Zasady ogólne i podatek liniowy

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, wspólników spółki jawnej, wspólników spółki cywilnej:

– opodatkowana wg skali podatkowej wyniesie 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej)
– opodatkowana podatkiem liniowym wyniesie 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej)

Z zastrzeżeniem, że kwota składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być niższa niż 9%:
– minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego (w 2022 roku kwota 270,90 zł);
– iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru (w 2022 roku dla pełnego roku składkowego – kwota 3 250,80 zł).

W jaki sposób ustalić ten dochód?

1. Dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu to różnica między osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Tak policzony dochód pomniejsza się o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
3. Dochód za kolejne miesiące ustala się narastająco, jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesionych od początku roku.
4. Tak ustalony dochód pomniejsza się o sumę dochodów za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.

Ryczałt ewidencjonowany

Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie stanowić dla określonych grup przychodów:

• dla przychodu do 60.000 zł – kwota równą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku włącznie z wypłatami z zysku.,
• przychód pomiędzy 60.000 zł a 300.000 zł – kwota równa przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu
• dla przychodu powyżej 300.000 zł – kwota równa 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Aby ustalić, w która stawka nas obowiązuje, przychody należy pomniejszyć o składki na ubezpieczenie społeczne.

Na chwilę obecną nie została jeszcze ogłoszona wielkość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale. GUS ogłasza informacje na ten temat w okolicach 20 stycznia roku następnego. Dokładną wysokość nowej składki na ubezpieczenie zdrowotne przy ryczałcie będziemy więc w stanie podać dopiero w drugiej połowie stycznia 2022 roku.

Drugą opcją jaką mogą wybrać ryczałtowcy to przyjęcie za podstawę składki zdrowotnej obrotu za poprzedni rok, czyli z tzw. składki uproszczonej. Ale z tego wariantu mogą skorzystać wyłącznie osoby, które cały poprzedni rok kalendarzowy prowadziły działalność, niekoniecznie musiał to być wtedy ryczałt, mogło to być także opodatkowanie wg. skali, podatkiem liniowym. Tu także kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszamy o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu i ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej ubezpieczony należy stosować przez cały rok kalendarzowy.

A jeżeli po zakończeniu roku okaże się, że wysokość rocznej składki ze względu na przychód osiągnięty w poprzednim roku powinien być inny niż suma składek opłaconych miesięcznie, będzie trzeba uregulować niedopłatę lub wystąpić o zwrot nadpłaty.

Składkę zdrowotna według nowych zasad zapłacimy po raz pierwszy za miesiąc luty 2022 r., z terminem płatności do 20 marca 2022 r. Nowe przepisy wprowadzają bowiem pojęcie tzw. roku składkowego.

Zgodzie z ustawą, rok składkowy nie jest tożsamy z rokiem kalendarzowym, gdyż obejmuje on okres od 1 lutego do 31 stycznia.

Dodatkowo art. Art. 79 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, mówi:

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 81 ust. 2c ustawy zmienianej w art. 15, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, za styczeń 2022 roku ustala się na podstawie zasad obowiązujących do dnia 31 grudnia 2021 roku.

Oznacza to, że podstawa składki za styczeń 2022 r. wynosić będzie tyle samo co w grudniu 2021 r., czyli będzie to kwota odpowiadająca 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2021 roku, włącznie z wypłatami z zysku.

Wątpliwości budzi tylko wielkość procentowa tej składki jaką mają zastosować do tego okresu płatnicy rozliczający się podatkiem liniowy. Wg. FAQ-u ZUS składka zarówno dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych wg skali lub podatkiem liniowym powinna być obliczona w wysokości 9%, a czytając literalnie powyższy przepis odnosi się on wyłącznie do samej podstawy i powinna mieć nową wartość 4,9%. Jak będzie faktycznie, trzeba poczekać na oficjalny komunikat ZUS w tej sprawie lub kolejną nowelizację przepisów ustawy.

Dopiero składkę za luty wyliczymy na podstawie dochodu ze stycznia (zasady ogólne i liniowy). Nowy sposób ustalenia podstawy ryczałtowców stosujemy już od stycznia.

Przejdźmy teraz do zmian w podatku dochodowym osób prowadzących działalność gospodarczą.

Podatek

Nowy ład likwiduje możliwość odliczenia składki od podatku. W formularza na zaliczkę na podatek dochodowy w programie SKP^® został więc usunięty wiersz dotyczący tego rozliczenia.
Oczywiście całe rozliczenie sporządzane jest tu już wg. nowych zasad, czyli z użyciem nowej kwoty wolnej i nowego wymiaru limitu pierwszego progu podatkowego.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą na zasadach ogólnych będą mogły również podobnie, jak pracownicy skorzystać z nowych typów zwolnień z PIT:

• Na powrót
• Dla rodzin 4+
• Dla podatnika, który nabył prawa od emerytury lub renty rodzinnej, a zawiesił ich pobór

W celi skorzystania z któregoś z tych zwolnień należy w zakładce Podatek > Opcje > Sposób liczenia podatku zaznaczyć kwadrat przy: Zwolnienie z PIT i wskazać właściwy rodzaj zwolnienia:

Wówczas do osiągnięcie kwoty dochodu 85 528 zł, będzie stosowane zwolnienie z opodatkowania.

Dodatkowo będą mogli oni skorzystać z ulgi dla klasy średniej. Aby była ona stosowana należy zaznaczyć opcję: Uwzględniaj ulgę dla „klasy średniej”, a następnie określić , czy składka społeczna księgowana jest do KUP.

Jeżeli składka społeczna odliczana jest w zakładce Podatek, opcję tę pozostawiamy pustą. Będzie to miało bowiem znaczenie do ustalenia właściwej podstawy tej ulgi i w sytuacji, gdy jednak była ona księgowana w koszty, należy ją wyłączyć z obliczeń. Jeżeli opcja ta będzie zaznaczona, wówczas w tabeli dostępnej w poz. 108, w której następuje wyliczenie ulgi dla klasy średniej, pojawi się dodatkowa kolumna Społeczna m-ca, gdzie należy wpisać wielkość zaksięgowanej kwoty składki społecznej bezpośrednio w koszty w danym miesiącu.

Po wpisaniu składek społecznych, jak również po zmianie wartości przychodów lub kosztów miesiąca, należy wykonać przeliczenie wartości ulgi za pomocą przycisku: Przelicz x, gdzie x oznacza miesiąc, na którym aktualnie stoimy w tabeli. Co oznacza, że przeliczenia tego należy dokonać osobno dla każdego miesiąca.

Ulga wyliczana jest wg. wzoru:
od 68 412 zł do 102 588 zł –> ulga = [(A x 6,68%) – 4 566 zł]/0,17
od 102 588 zł do 133 691,99 zł –> ulga = [-(A x 7,35%) + 9 829 zł]/0,17
gdzie A oznacza pozycję Dochód narastająco do ulgi.
Kwota ulgi zostanie odliczona od dochodu, stanowiącego postawę do opodatkowania:

Zmiany w Ryczałcie

Nowe stawki

Ustawa Polski Ład obniżyła stawki ryczałtu dla niektórych branż i tak, np.

• lekarze, dentyści, pielęgniarki i położne – dla nich stawka ryczałtu spadnie z 17 % do 14 %,
• informatycy, programiści oraz inne zawody z branży IT – stawka ryczałtu spadnie z 15% do 12 %,
• usługi inżynieryjne i architektoniczne – stawka ryczałtu spadnie z 17-15 % do 14 %.

Przepisy Polskiego Ładu wykreślają natomiast profesje medyczne (usługi świadczone na podstawie PKWiU z działu 86) z listy wolnych zawodów, ich przychody będą od teraz opodatkowane wyłącznie wg jednej 14 % stawki ryczałtu –niezależnie od tego, czy medyk będzie świadczył usługę osobiście, czy za pośrednictwem osób zatrudnionych.

Z ryczałtu ewidencjonowanego nie mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący działalność farmaceutyczną, kupna i sprzedaży wartości dewizowych, handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Nowy wzór ewidencji

Nowe stawki 12 % i 14 % zostały już wprowadzone do programu SKP^®. Z związku z tymi zmianami, modyfikacji uległ też wygląd ewidencji przychodu do wzoru określonego w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z Rozliczenia ryczałtu został usunięty wiersz dotyczący składki zdrowotnej z części: Odliczenie od ryczałtu:

Nowa struktura JPK-EWP(3)

Została również zmieniona struktura pliku JPK_EWP do wersji nr 3. Organy podatkowe mogą wymagać struktury JPK_EWP(3) nie wcześniej niż 1 kwietnia 2022 roku. W nowej wersji struktury zostały dodane dwie stawki podatkowe: 12% i 14% oraz fakultatywny węzeł Wykaz, który zawiera wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o którym mowa w § 12 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z dnia 27 grudnia 2021 roku.
W programie dostępna jest już ta najnowsza wersja pliku w zakresie obsługi nowych stawek, jednakże zmiany w zakresie dołączenia wykazy środków trwałych, jako części nieobowiązkowej jest jeszcze w przygotowaniu.

Nowy schemat JPK_V7

27 grudnia 2021 roku nowe wzory Jednolitych Plików Kontrolnych z deklaracją, tj. JPK_V7M(2) dla rozliczeń miesięcznych i JPK_V7K(2) dla rozliczeń kwartalnych zostały opublikowane w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (CRWDE) na platformie ePUAP.

Główne zmiany jakie wprowadził ten nowy schemat to:

1. Dodano definicje okresów: data upływu terminu płatności lub dokonania zapłaty przy korekcie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego, o której mowa w art. 89a ust. 1 i 4 ustawy.

W związku z powyższym dla dokumentu korekty z tytułu ulgi za złe długi do dokumencie sprzedaży zostało dodane pole: termin płatn. aktywne po zaznaczeniu VD90:

Wpisana tu powinna być data płatności pierwotnego dokumentu, który podlegał korekcie. Jeżeli korekta taka będzie tworzona w programie w Dzienniku Zapisów, pole to będzie wypełniane automatycznie.

Wówczas w schemacie pliku JPK_V7 pojawi się wpis:

Nowym polem do zaznaczenia w przypadku ponownego zaksięgowania po zapłacie dokumentu po wcześniejszej korekcie – jest poz. VD90+:

Zaznaczenie tej pozycji, będzie skutkowało wykazaniem w schemacie pliku JPK_V pola DataZaplaty, w którym pojawi się data rozliczenia tego dokumentu z oznaczeniem VD90+:

2. Pole P_53 – Zmieniono opis komentarza – teraz pole to będzie wyliczane zgodnie z regułą: <!–Jeżeli P_51 > 0 to P_53 = 0 w przeciwnym wypadku jeżeli (P_48 + P_49 + P_50 + P_52) – P_38 > 0 to P_53 = P_48 – P_38 + P_49 + P_50 + P_52 w pozostałych przypadkach P_53 = 0.–>
3. Dodano nowy element P_540 dotyczący zwrotu podatku w terminie 15 dni, który na wizualizacji formularza JPK ma nr:

by nie zaburzać numeracji.

4. Zmieniono opis do elementu P_55 na:

5. Zmieniono opis i usunięto komentarz do elementu P_56:

6. Dodano element P_560 dotyczący zwrotu podatku w terminie 40 dni, który na wizualizacji formularza JPK ma nr:

7. Zmieniono opis i usunięto komentarz do elementu P_57 i P_58

8. Dodano element P_660 dotyczący informacji dodatkowych.

9. Usunięto element SW, EE i MPP oraz dodano element WSTO_EE i IED w przypadku dokumentów z typem VAT = 0:

 

10. Usunięto element IMP i MPP w przypadku dokumentów z typem VAT innych niż 0

Terminal lub inny instrument płatniczy

Od 1 stycznia 2022r każdy przedsiębiorca posiadający urządzenie fiskalne (kasa, drukarka itp.) ma obowiązek zapewnienia możliwości dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym faktycznie wykonuje działalność gospodarczą, „przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1907 i 1814)”, czyli przy użyciu innej formy płatności niż gotówka. Będzie to przede wszystkim terminal płatniczy, ale nie tylko może to być np. BLIK, możliwość płatności przy pomocy aplikacji bankowej, czy też dokonanie przelewu na miejscu u sprzedawcy. Za niedostosowanie formy płatności do tego wymogu grozi kara pieniężna w wysokości 5 tyś zł.

To nie są wszystkie zmiany, gdyż jest ich mnóstwo. Zostały wybrane te najważniejsze, które albo mają wpływ na program SKP^®, albo są bardzo ważne dla samych przedsiębiorców.

W kolejnej części artykułu o zmianach roku 2022 dostarczymy Państwu informacji o kolejnej partii nowości w przepisach, oczywiście tych najbardziej istotnych, gdyż nie sposób opisać wszystkiego co zmienił tzw. Polski Ład. Omówimy także szerzej kwestię składek zdrowotnych właścicieli.

Uwaga:

Tylko posiadając aktywny pakiet Opieki Serwisowej będą mieć Państwo pewność, że podatki Państwa firmy będą rozliczane zgodnie z przepisami.