Księgowanie odwrotnego obciążenia

2018-11-09

Uwaga: poniższy artykuł dotyczy transakcji zawartych przed 01.11.2019 r.

Transakcje, czy to kupna, czy sprzedaży materiałów zwanych umownie „złomem” wymagają specjalnego księgowania – księgowania odwrotnego obciążenia.

Przez pojęcie „złom” rozumiemy m.in.:
• wyroby stalowe,
• paliwa,
• złoto oraz
• niektóre odpady, a także
• telefony komórkowe,
• smartfony,
• laptopy,
• tablety,
• notebooki, czy
• konsole do gier.

Uwaga!
Użytkownik znając specyfikę dokonywanego obrotu tego typu towarami decyduje, czy dane księgowanie należy do kategorii odwrotnego obciążenia, czy też nie. Jeżeli nie, np. nie osiągnięto n/w limitu lub też nabywcą jest osobą fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, czy też korzysta ze zwolnienia podmiotowego, należy rozliczyć ją na zasadach ogólnych, czyli zaksięgować/ wystawić fakturę na tzw. „zwykłe” konto odpowiednio sprzedażowe (pamiętając o doliczeniu podatku VAT!) lub kosztowe, pamiętając, iż w przyszłości może wystąpić konieczność ich skorygowania.

Dodatkowo w przypadku towarów z kategorii elektroniki (tablety, notebooki, laptopy, telefony komórkowe, konsole do gier) obowiązuje limit kwotowy, po przekroczeniu którego mechanizm ten będzie miał zastosowanie. Łączna wartość zakupionych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary przekracza kwotę 20 000 zł bez podatku. Za transakcję jednolitą gospodarczo, zgodnie z ustawą uznaje się, transakcję obejmująca umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw wskazanych powyżej towarów, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

Ponadto przedsiębiorcy są zobligowani do przygotowania informacji podsumowujących dla transakcji objętych odwrotnym obciążeniem i złożenia deklaracji wraz z informacją podsumowującą do 25 dnia miesiąca następującego po danym okresie rozliczeniowym (miesięcznym lub kwartalnym).

Informacja podsumowująca powinna zawierać następujące dane:
• Imię i nazwisko lub nazwę oraz NIP podatnika składającego informację,
• Imię i nazwisko lub nazwę oraz NIP podatnika nabywającego towary lub usługi,
• łączną wartość dostaw towarów oraz świadczonych usług.

Aby w programie ująć transakcje odwrotnego obciążenia, czyli związane ze „złomem” należy w pierwszym kroku założyć odpowiednie konta.
W zależności od rodzaju transakcji stworzyć należy konta, które powinny wyglądać następująco:

1. dostawa towarów, do której ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy – zakładamy i stosujemy konto G:

2. świadczenie usług, do których ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy – zakładamy i stosujemy konto H:

3. nabycia towarów, dla których płatnikiem jest nabywca, o których mowa jest w art. 17 ust.1 pkt 5 ustawy – zakładamy i stosujemy konto I:

4. nabycie towarów i usług, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 – zakładamy i stosujemy konto J:

Konta G i H będą używane przy transakcjach sprzedaży (odpowiednio: G – towarów, H – usług), konta natomiast I oraz J będą stosowane przy zakupie „złomu” (odpowiednio: I – towarów, J – towarów i usług).

Sprzedaż złomu

Przy sprzedaży towarów bądź usług według odwrotnego obciążenia wystawiamy fakturę, na konto określone na początku instrukcji.
W zależności, czy sprzedawany jest towar czy usługa wybieramy odpowiednie konto G lub H. Dla takiego konta automatycznie ukrywana jest kolumna VAT i faktura oznaczona jest dopiskiem „Odwrotne obciążenie”.
W tym przypadku wybieramy konto G, jednakże dla konta H przebieg księgowania i wygląd faktury będzie identyczny.

Po kliknięciu [Drukuj] faktura drukowana jest z określeniem „Odwrotne obciążenie” oraz pojawia się na niej Cena jednost. netto i Wartość netto.

Obrót z tytułu dostawy „złomu” wykazany jest w poz. 31 deklaracji VAT-7 (dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla którym podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 pkt 7 lub 8 ustawy).

Dodatkowo kwoty księgowane na konto G lub H trafiają po kliknięciu przycisku [Aktualizacja] do deklaracji VAT-27 jako suma pozycji dla danego kontrahenta.

Kwoty sprzedanych towarów księgowane na konto G wykazywane są na deklaracji VAT-27 w części „C – Informacja o dostawach towarów„:

W przypadku gdybyśmy księgowali dostawy na konto H – kwoty trafiłyby do części „D – informacja o świadczonych usługach” deklaracji VAT-27.
Uwaga! W przypadku wielu transakcji dla jednego kontrahenta – są one sumowane i do deklaracji VAT-27 wstawiana jest łączna kwota dostaw towarów lub dostaw usług dla danego kontrahenta. W przypadku dużej ilości kontrahentów, którzy nie mieszczą się na jednej deklaracji VAT-27, generowane są automatycznie kolejne.

Zakup złomu

W przypadku, gdy jest się kupującym „złom” należy wystawić fakturę wewnętrzną w module Fakturowanie, wskazując w/w konto I lub J:

Po naciśnięciu [Drukuj] ukaże się faktura wewnętrzna:

Po jej wydruku pojawi się wtedy drugie księgowanie, które księgujemy na konto kosztowe (np. 104 – towary handlowe). Musi być wybrany typ VAT np 4 – nabycia pozostałe oraz kwota netto musi być opodatkowana stawką VAT, np. 23%:

Po takim księgowaniu oba dokumenty zostaną próbnie zapisane w Księgowaniu, skąd po zaksięgowaniu trafią do Dziennika zapisów:

Wtedy to dana transakcja będzie widoczna w deklaracji VAT-7. W przypadku księgowań na konto I – kwoty widoczne będą w pozycji 32 i 33, jako Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca:

W przypadku księgowania na konto J – kwoty trafią odpowiednio do poz. 34 i 35 deklaracji VAT-7, jako dostawa towarów i świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca, o kórym mowa jest w art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy.
Natomiast w pozycji 43 i 44 deklaracji VAT-7 znajdzie się faktura wewnętrzna w zakupie:

Natomiast w Książce przychodów i rozchodów widoczny będzie tylko jeden wpis, na konto kosztowe:

Tak samo Obroty Kontrahenta obciążone będą tylko tym drugim księgowaniem.

Uwaga! W przypadku transakcji zawartej po 1 listopada 2019 należy do tego typu transakcji używać zwykłego konta sprzedażowego i zaznaczyć w opcjach fakturowania Mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli sprzedawane towary występują w załączniku nr 15 ustawy o VAT i transakcja jest powyżej 15 tyś zł brutto.