Osoba współpracująca a SKP^® – co warto wiedzieć? Powrót

W wielu firmach można spotkać się z tym, że wśród pracowników znajdują się członkowie rodziny właściciela.  Definicja osoby współpracującej została bardzo szczegółowo opisana w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19981370887. Zgodnie z tą ustawą, za osobę współpracującą uważa się:

• małżonka,
• dzieci własne lub dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
• rodziców,
• macochę i ojczyma,

pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujących przy prowadzeniu działalności.

Zasady zatrudniania członków rodziny przez przedsiębiorcę nie różnią się w zasadzie od obowiązujących w przypadku obcych pracowników. Oznacza to, iż podstawą takiego zatrudnienia może być stosunek pracy (czyli umowa o pracę), jak i każdy inny stosunek, na podstawie którego może być świadczona praca – np. umowa zlecenia.

Poniżej pokażemy, jak Użytkownik programu SKP^® powinien wprowadzić i rozliczyć osobę współpracującą, z podziałem na dwie formy zatrudnienia:

Zatrudnienie na umowę o pracę

Osobę współpracującą z właścicielem wprowadzamy w Danych osobowych poprzez przycisk [Dodaj].  W oknie edycji wprowadzamy w polu Typ oznaczenie [Y].

Następnie:

• Uzupełniamy pozostałe dane, tj.:  Nazwisko, Imiona, NIP, Datę i miejsce urodzenia, Imię ojca i matki, adres zamieszkania, konto bankowe w części Ogólne.
• Uzupełniamy w zakładce Podatki i ZUS: kod tytułu ubezpieczenia, np. 05 11 00. Po prawej stronie znajdują się informacje dotyczące ZUS, które również należy uzupełnić:

1. 1. Po pierwsze w tabeli Uwzględnij w zdejmujemy oznaczenia w kolumnie PIT 4, zostawiamy natomiast kropki ZUS.
   2. Po drugie: określamy, jakim składkom ZUS podlega osoba współpracująca. Oznaczeń tych dokonujemy pod przyciskiem [Składki ZUS]. Kolumna R- odpowiada składce rentowej , E- emerytalnej, C – chorobowej, W – wypadkowej, Z – zdrowotnej FP- Fundusz Pracy, pod którym kryje się też Fundusz Solidarnościowy.
   3. Następnie odznaczamy ujęcie tej osoby w kolumnie: PIT4, klikając dwa razy w kwadracik przy: [Uwzględniaj w PIT 4].

Za osobę współpracującą składki ZUS opłacać należy w wymiarze tak, jak za przedsiębiorcę. Przechodzimy więc do: Płace i ZUS, tam dokonujemy edycji właściwego miesiąca i wprowadzamy podstawy składek z odpowiednimi kodami :

• 51 – podstawę do społecznego wynoszącej 3 553,20 zł w 2022 roku – zaznaczamy podległość [E] i [C]

• 52 – podstawę do zdrowotnego (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego)– gdzie zaznaczymy tylko [Z] .

• Jeżeli osoba współpracująca otrzymuje wynagrodzenie za świadczoną pracę, należy ją wprowadzić jeszcze raz w Danych osobowych, tym razem już z typem [P], jak zwykłego pracownika. W tym celu stojąc na tej osobie w zakładce: Dane Osobowe wybieramy: Opcje –> [Kopiuj dane osobowe].
• Następnie potwierdzisz chęć dopisania nowej osoby z jednakowymi danymi osobowymi. Wówczas zostanie założona druga osoba.
• Następnie klikamy: [Edytuj], zmieniamy typ na [P].

• Następnie zaznacz Uwzględniaj w PIT 4, a odznacz w ZUS. Zdejmujemy też uwzględnienie poszczególnych składek pod przyciskiem ZUS , klikając dwa razy w kwadracik przy danej składce.

Pozostaje jeszcze wyliczyć kwotę do wypłaty. W tym celu przechodzimy do Płace i ZUS, znajdujemy tę osobę z typem [P] i wybieramy [Edytuj]. We właściwym miesiącu, w: Składnikach wynagrodzenia z kodem 11 wprowadzamy kwotę brutto wynagrodzenia i zaznaczamy kropkę w kolumnie [D]. Zostanie wówczas naliczony podatek dochodowy, wystarczy więc wskazać odpowiednie koszty uzyskania przychodu w pozycji Koszt : k – standardowe, K- podwyższone i ulgę podatkową.

W przypadku osoby współpracującej, która płaci składki ZUS jak właściciel,  przy naliczeniu wypłaty nie odliczymy składek ZUS, stanowią one bowiem koszt właściciela i mogą być odliczone w zakładce: Podatek. Wówczas w Źródłach odliczeń przy Aktualizacji obok osoby właściciela , należy wskazać w pozycji Osoba 2/1 – osobę współpracującą, którą wskażemy w rozwijanej liście.

Umowa zlecenia

W przypadku zatrudnienia członka rodziny w ramach umowy zlecenie składki ZUS naliczane są od wynagrodzenia, tak jak w przypadku innych pracowników. W Danych osobowych wprowadzamy więc tę osobę z typem [UZ]:

• Wprowadzamy właściwy kod tytułu ubezpieczenia i określamy podległościom składkom ZUS i podatkowi dochodowemu PIT:
• 

Następnie w: Płace i ZUS wprowadzamy otrzymane wynagrodzenie:

Ewelina Mandziuk
Samodzielny Specjalista ds. Finansowych i Prawnych

Powrót