Książka przychodów i rozchodów SKP Format posiada rekomendację Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Księga przychodów i rozchodów to dopiero początek!

Jedyna na rynku oferta skrojona na miarę Twoich potrzeb! Stwórz swój własny zestaw modułów.
Teraz Ty decydujesz, jak będzie wyglądać mała księgowość
i program księgowy w Twojej firmie.

Drukuj

Jak zaksięgować transakcje odwrotnego obciążenia?

Transakcje odwrotnego obciążenia funkcjonują już w naszym systemie podatkowym od dłuższego czasu. Jednakże jak pokazują liczne zapytania użytkowników programu SKP®, stosowanie tego mechanizmu sprawi niezłe wyzwanie. Niby jest to prosta zasada – to na nabywcy towarów lub usług spoczywa obowiązek rozliczenia podatku należnego od dokonanej czynności. Ale jak to ugryźć w praktyce i przenieść to na grunt używanego programu księgowego? Dowiesz się, czytając poniższy artykuł.

Czym jest mechanizm odwróconego obciążenia?

Jeżeli dokonywałeś do tej pory nabyć towarów i usług, to jako „Vatowiec” dokonywałeś tylko odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury. To sprzedawca zobowiązany był do rozliczenia podatku VAT. Tu zasada jest zgoła odmienna, bowiem mechanizm odwrotnego obciążenia, jak sama nazwa wskanuje, odwraca tą kolejność. To przed nabywcą stawiane jest zadanie opodatkowania danej transakcji. Oczywiście muszą być spełnione pewne warunki, by metoda ta miała zastosowanie, a mianowicie:

  • sprzedawcą musi być podatnik, który nie korzysta ze zwolnienia z VAT
  • drugą strona, czyli nabywcą musi być również czynnym podatnikiem VAT
  • sama dostawa nie może być objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2
  • sprzedawane są towary wymienione w zał. nr 11 lub 14 do ustawy VAT.

Jakie to są więc transakcje podlegające mechanizmowi odwróconego obciążenia?

Tak jak wspomnieliśmy, forma ta nie jest czymś nowym w polskich przepisach, zasada ta funkcjonuje już od dawna. Kiedyś dotyczyła tylko tzw. złomu (wszelkie rodzaju stele, pręty, itp.) metale nieżelazne (aluminium, ołów, cynk, cyna lub nikiel) czy też materiałów jubilerskiej (złoto, srebro, platyna cyna i inne). Do listy tej w lipcu 2015 r. dołączyły także wyroby z kategorii elektroniki, takie jak: telefony komórkowe w tym smartfony, komputery przenośne, konsole do gier wideo i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem (z wyłączeniem części i akcesoriów). Ale w tym przypadku obowiązuje jeszcze dodatkowo limit transakcyjny – dopiero, gdy wartość tych towarów przekroczy kwotę 20 000 zł – należy zastosować ten mechanizm. Pamiętaj jednak, że limit ten dotyczy wszystkich transakcji w ramach jednolitej transakcji gospodarczej, czyli np. w ramach danej umowy, choć de facto sama dostawa nie koniecznie musi być wykonana jednorazowo, może się odbywać etapami i nawet gdy dokonywana jest za każdym razem na podstawie każdorazowego zamówienia i do każdej z nich wystawiane są odrębne faktury.

Katalog transakcji odwrotnego obciążenia od stycznia 2017 r. uległ rozszerzeniu o długą listę usług budowalnych, określoną w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. W tym wypadku usługodawca świadczy usługi, jako podwykonawca. Tu nie obowiązuje żaden limit transakcyjny, ważne były spełnione warunki wymienione wyżej, czyli obie strony muszą być czynnymi podatnikami VAT.

Weryfikacja statusu podatkowego kontrahenta

Obowiązek sprawdzenia statutu podatkowego drugiej strony transakcji spoczywa na sprzedawcy. Musisz mieć więc pewność, czy masz do czynienia z czynnym podatnikiem VAT i w takiej sytuacji masz obowiązek zastosowania procedury odwrotnego obciążenia, czy też musisz opodatkować daną transakcję. Zaniechanie tego obowiązku może mieć poważne konsekwencje podatkowe i może narazić cię od duże kary pieniężne!

WAŻNE: Czy wiesz, że sprawdzenia statusu podatkowego swojego kontrahenta dokonasz z programu SKP®!

Czynność tę przeprowadzisz w oknie ustawień kontrahenta, wybierając opcję „Czynny podatnik VAT”. Wystarczy, że posiadasz tylko numer NIP. Wówczas w połączeniu z bazą Ministerstwa Finansów następuje weryfikacja podatnika i odpowiednie zaznaczenie statutu. Wtedy to będziesz mieć pewność, że spełniłeś wszystkie warunki i właściwie wystawiłeś fakturę VAT.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

W zakresie tych transakcji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów, świadczenia usług. Jeżeli wcześniej otrzymasz całość lub część zapłaty, musisz wywiązać się z obowiązku podatkowego z chwilą jej otrzymania i to w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Podstawa opodatkowania

Kwota, jaką określił dostawca jako należna, a nabywca zapłacił lub zapłaci w związku z realizacją dostawy towarów stanowi dla tej drugiej strony podstawę opodatkowania. To także podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku VAT, a także prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia i tym podobne koszty dodatkowe, pobierane przez dostawcę. Wyjątkiem są tu jedynie otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów.

Dokumentowanie i rozliczenie usługi objętej odwróconym obciążeniem

Jeżeli jesteś sprzedawcą / usługodawcą:

To, że to nabywca zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT, nie zwalnia Cię, jako sprzedawcy (usługowcy) do potwierdzenia transakcji, tj. do wystawienia faktury ją dokumentującą.

Taka faktura nie zawiera jednak:

  • kwoty podatku,
  • stawki podatku,
  • ani kwoty brutto,

natomiast musi pojawić się adnotacja „odwrotne obciążenie”.

W Twoim programie SKP® taką fakturę wystawisz w zakładce Fakturowanie, wybierając specjalne konto dotyczące tego typu transakcji, które będzie miało odpowiednio wybrane powiązanie z ewidencją VAT – jako „G - dostawa towarów-płatnik nabywca- art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy” – w przypadku dostaw towarów lub H - świadczenie usług-płatnik nabywca-art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy” – w przypadku świadczenia usług. Jak w szczegółach powinno wyglądać takie konto, dowiesz się czytając Poradę Specjalistyczną – „Księgowanie odwrotnego obciążenia po 1 lipca 2015 r.”, którą znajdziesz w punkcie Pomoc w Twoim programie. Po wybraniu tego konta automatycznie ukrywana jest kolumna VAT i pojawia się napis ODWROTNE OBCIĄŻENIE.

Jeżeli nie wystawiasz faktury z naszego programu księgowego, musisz zaksięgować ją w zakładce Księgowanie używając również tych samych kont, ale kwotę transakcji wpisujesz w pozycji dotyczącej stawki NP1.

Podstawa opodatkowania dotyczące tej transakcji zostanie wykazana w deklaracji VAT-7/7K w poz. 31.

Ale to nie wszystko, jako sprzedawca towarów lub usługodawca przekazujesz także do urzędu informację podsumowującą w obrocie krajowym VAT-27. Znajdziesz ją w programie SKP® w zakładce Deklaracja VAT – Opcje – VAT-27. Złożysz ją do urzędu skarbowego wyłącznie elektronicznie i to tylko za okresy miesięczne, nawet, jeżeli VAT rozliczasz kwartalnie i składasz VAT-7K. Masz więc czas do 25-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W zależności, czy dokonujesz dostawy towarów, czy świadczysz usługi wypełniasz odpowiednio cześć C lub D, gdzie wykazujesz nazwę nabywcy (kolumna b), jego identyfikator podatkowy NIP (kolumna c) oraz łączną wartość transakcji (kolumna d). Wystarczy, że wykonasz aktualizacji tego modułu, a zaksięgowane pozycje zostaną odpowiednio umieszczone we właściwych zakładkach, zgodnie rodzajem transakcji. W przypadku zmiany wartości dostaw towarów lub usług wykazanych uprzednio na informacji VAT-27, należy dokonać korekty tych wartości za okres, w którym sprzedawca dokonuje korekty podstawy opodatkowania w deklaracji VAT. Korektę tę składa się podobnie jak korektę deklaracji VAT, na tym samym formularzu (VAT-27) zaznaczając w poz. 8 kwadrat "2. Korekta informacji”. Wykazujesz na niej wszystkie prawidłowe, także te wykazane we wcześniej złożonej informacji podsumowującej, które wymagały korekty. Jeżeli korekta dotyczyła kolumny "b”, "c” lub "d” formularza, w kolumnie "a” należy zaznaczyć kwadrat "Tak”. Jeżeli korygujesz wartości wykazane w kolumnie "d” wartości do zera (0),np. w sytuacji, gdy okazało się dokonana dostawa nie spełniała warunków odwrotnego obciążenia, bo np. nabywca utracił status czynnego podatnika, a zapewniał że jest inaczej, a tym samym źle wystawiłeś fakturę, bo powinna ona jednak zawierać podatek VAT w kolumnach "b” i "c” należy powtórzyć dane nabywcy, a w kolumnie "d” wpisać "0,00” i w kolumnie "a” zaznaczyć kwadrat "Tak”. Pamiętaj, kwoty i dane nabywcy pojawią się po wykonaniu aktualizacji, jeżeli dokonałeś stosownych poprawek w Dzienniku Zapisów, natomiast oznaczenie zmiany należy zaznaczyć klikając w kolumnę „Zmiana” w oknie programu.

Jeżeli jesteś nabywcą /usługobiorcą

Jako nabywca towaru lub usługi otrzymałeś od sprzedawcy fakturę z oznaczeniem ODWROTNE OBCIĄŹENIE, to obowiązany jesteś do odpowiedniego naliczenia podatku należnego i wykazania go w deklaracji podatkowej, ale jednocześnie, przecież jesteś stroną kupującą, masz prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych transakcji, oczywiście jeżeli towary te lub usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W konsekwencji oznacza to, że na jednej deklaracji VAT wykażesz zarówno podatek należny na pierwszej stronie deklaracji VAT, jak i podatek naliczony na drugiej stronie tego samego formularza. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje więc za okres, w którym w odniesieniu do tych transakcji powstał obowiązek podatkowy. Ale pamiętaj jednak, że rozliczyć ten podatek musisz nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.

Możesz w tym celu wydrukować fakturę wewnętrzną w zakładce Fakturowanie wskazując jako kupujący towary, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy, użyjesz konta z oznaczeniem „I - nabycia towarów-płatnik nabywca- art. 17 ust.1 pkt 5 ustawy”, natomiast w przypadku zakupu towarów oraz usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy, wskażesz konto „J -nabycie towarów/usług-płatni nabywca- art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy”. Te same konta użyjesz, w przypadku pominięcia wystawienia faktury wewnętrznej i przejścia od razu do księgowania w zakładce Księgowanie. W każdym z tych wariantów musisz wskazać stawkę VAT – odpowiednią dla rodzaju danej transakcji (np. 23%). Wówczas po wydruku faktury lub zaakceptowania księgowania pojawi się automatycznie drugie okno do zaksięgowania na drugą stronę deklaracji, gdzie wskażesz np. standardowo używane konto kosztowe lub konto do zakupu środków trwałych, pozostałe dane będą automatycznie wypełnione na podstawie pierwszego księgowania. Dokumenty zaksięgowane na konto I zostaną wykazane w deklaracji VAT-7, VAT-7K w części C w poz. 32 i 33 i jednocześnie:

- jeżeli towar będzie wykorzystywany przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych – w części D.2.
- jeżeli zakup będzie zaliczony u podatnika do środków trwałych - odpowiednio w poz. 43 i 43,
- w przypadku nabycia towarów pozostałych - w poz. 44 i 45.

Natomiast transakcje zaksięgowane na konto J „trafią” do deklaracji VAT-7, VAT-7K w części C w poz. 34 i 35 i na drugą stronę – w części D.2, odpowiednio w poz. 43 i 43 lub w poz. 44 i 45.
Nie takie straszne, jakby się wydawało na początku. A więc jeżeli jesteś zobowiązany do stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, to do dzieła!

PAMIĘTAJ!
Nasz zespół starannie śledzi wszystkie przepisy i dba o aktualność programu SKP®. Jeżeli nie posiadasz jeszcze wersji na rok 2017, w której bez problemu przejdziesz przez procedurę odwrotnego obciążenia - zmień to jak najszybciej!
Wejdź już dziś do Centrum Serwisowego w Twoim SKP® i zaktualizuj program do najważniejszych zmian.

PS.
Masz dodatkowe pytania? Skontaktuj się z nami: skp@formsoft.pl lub pod tel. 76 854 79 58.

Autor:
Ewelina Mandziuk
Specjalista ds. finansów
Data publikacji: 28.03.2017

Drukuj

Zobacz pozostałe artykuły